‘We zijn niet gewend aan vrouwen in een heldenrol’
‘Als vrouwen altijd mannelijke piloten zien in de media dan zullen ze minder snel een opleiding tot piloot gaan doen. Maar het heeft ook invloed op hoe vrouwen zich gewaardeerd voelen op de werkvloer. Als jij weinig mensen ziet in de media met een toonaangevende rol die op jou lijken dan zul je je jezelf als een uitzondering zien als je die rol wél op je neemt. Bovendien zullen collega’s jou vaker als bitchy zien als je de positie van expert inneemt omdat ze het niet gewend zijn.’
En wij lopen in Nederland qua vrouwen in de media dus niet voorop?
‘Er is onderzoek gedaan in 66 landen waar 350.000 mensen aan meededen naar welk beeld wij hebben van de gemiddelde wetenschapper. Nederland staat in dat onderzoek op nummer 1 als het gaat om wetenschappers associëren met mannen. We hebben nog wel eens het idee dat we vooruitstrevend zijn, maar dat is echt niet zo. Dat decennialang 88 procent van alle experts man waren in de media heeft wel een bijdrage geleverd aan het feit dat onze interne beeldbank vol zit met mannelijke experts. Een mooie uitzondering is dat de grote banken allemaal een vrouwelijke hoofdeconoom hebben die we ook in de media zien. We zien steeds meer vrouwen in verschillende rollen in de media, maar het gaat langzaam. En het helpt enorm als we eens een talkshowtafel vol vrouwen hebben tijdens de bespreking van de Miljoenennota.’
Er is dus nog steeds werk aan de winkel, maar kan je iets vertellen over de manier waarop je dat dan verandert met jouw platform?
‘Ik hou niet van afwachten aan de zijlijn en stampvoeten. Als je wat wil veranderen dan zal je iets moet doen…zo ben ik opgevoed. En dus organiseren we elke week een medialunch waarin vrouwen en mannen vragen kunnen stellen aan iemand uit de media en zo leer je een beetje hoe iemand gasten of bronnen selecteert. Het mes snijdt aan twee kanten: de vragenstellers leren hoe ze media-aandacht kunnen krijgen en de gasten uit de media kunnen hun netwerk wat diverser maken. Ik wil die werelden wat meer naar elkaar toe brengen.’
Je bent dus niet bezig met een schuldvraag?
‘Nee, het is belangrijk dat experts snappen welke rol er van hen wordt gevraagd om een bijdrage te leveren aan het programma of het item. Bij de medialunches schuiven vooral experts aan die heel graag willen weten hoe ze journalisten beter kunnen benaderen, zodat de kans op publiciteit groter wordt.’
En je hebt ook gewoon lijsten met vrouwelijke experts per specialisatie?
‘We hebben bij VIDM bijna 4500 experts vanuit verschillende vakgebieden en negentig procent is vrouw…dat systeem is volledig gratis. Je kan ook een persaanvraag doen op basis van jouw vraag als journalist. Je doet als journalist via het persvragensysteem een oproep als je een deskundige zoekt die input kan geven voor een artikel, programma of ander journalistiek item.’
Hoofdredacteuren van mijn klanten zeggen steeds vaker: denk ook aan een vrouw of iemand met een allochtone achtergrond. Maar gaat het wel hard genoeg?
‘Ik kan niet de cultuur op de werkvloer veranderen en krijg nog wel eens te horen dat een vrouwelijke talkshowgast, ook door vrouwen op de redactie, wordt ondergewaardeerd. Zo zeggen ze over vrouwelijke experts eerder ‘die hadden we vorige week al’ terwijl dat over een man niet zo snel wordt gezegd. Ook op redactievloer associëren ze zo’n expert minder snel met vrouwen terwijl je media nodig hebt om stereotype denkbeelden los te laten. Zij zouden dus moeten vooroplopen. Ik heb allerlei media in mijn hoofd waar dat een rol speelt, maar die ga ik niet noemen.’
Oh, ik was benieuwd.
‘Dat is lastig. Ik heb media ook nodig om mijn verhaal te vertellen. Ik heb me laatst in Adformatie wel druk gemaakt om De Volkskrant waar een journalist schreef: ‘de vrouwelijke CEO kon aan de slag omdat haar man kookt’.
Dat was raar.
‘En toch bleef die journalist daar achter staan en noemde mij zuur. Dat een typische Johan Derksen-achtige manier van argumenteren.’
Uiteindelijk komt het natuurlijk goed door de aloude wetten van de economie. Je kan er niet meer mee weg komen als journalist om alleen mannen te spreken want anders haken lezers en adverteerders af.
‘Maar het gaat niet vanzelf. Vraag en aanbod bij elkaar brengen werkt, maar je hebt ook te maken met een cultuur en die kan je alleen stap voor stap veranderen. Vrouwen zijn geen slachtoffers, maar we hebben te maken met hele traditionele denkbeelden.’
Dus je moet nog zestien jaar door.
‘Ik ga door zo lang het nodig is.’
